Monday 24 June 2013

Буурлуудынхаа төлөө би үхэхэд ч билэн

Босох цаг маань болоод л тэгсэн чинь ээж намайг нэг хүн дээр аваачлаа. Нэг сонин хүн байна залуухан юм аа за буурлийг нь буулгалаа. Энэ хүн өргөөнийх биш шүү Буурла нь буугааад архи ундаа 2-г холиж ууж байх юм Дархадын дорилогтой Ẻ монголд 3 хан байдаг гэнээ Тэр манай буурлуудыг буух хугацааг нь хойшлуулна гэж манай буурлуудыг маань хорионд оруулж тахил гээч нээх сонин з¿éë íàäààð áýëä¿¿ëëýý.
Òýð¿¿íä íü 5-í ºíãèéí õàäàã òîì öàéíû èäýý àâõóóëæ òýð¿¿ãýýðýý òàõèë ãýæ íýýõ ñîíèí þì õèéæ ºã뺺. Òýðèéã óíäààëõàäàà àðõè2 àÿãàíä õèéãýýä õèéæ ºãñºí ºâãºíèé ç¿ãò íü ºðã¿¿ëæ õýä õîíîã áîëëîî. Àíõ òýð òàõèëèéã íü ãýðòýý àâ÷èðæ áàéõàä íàìàéã øààçãàé äàãààä ë áàéñàí þì òýãýýä òýðèéã ãýðòýý àâ÷èðñíààñ õîéø ààâ ìààíü àðõè ºäºð áîëãîí óóæ ýã÷ ìààíü íýã ñîíèí õ¿íòýé ¿åðõýýä ãýðòýý èðýõýý áîëèâîî ýýæèéí àæèë ìóóäààä ë áàéëàà. Íýã óäàà òàíèäàã óäãàí äýýðýý òýð òàõèëíû çóðãûã àâæ ¿ç¿¿ëýõýä äýýð íü ñîíèí ñîíèí ìóóõàé öàðàé ãàðñàí áàéëàà.
Òýð Äàðõàäûí äîðèëîã ãýýä òèéì íýðèéã àíõ óäààë áè ñîíñîæ áàéæ áèëýý.Òýð õ¿í íü áóóðàë áèø àëèáàí áóóëãàñàí õ¿í áàéëàà. Ýýæ íü áàñ Ẻ ãýýä ìàíàé ýýæèéí àæèë äýýð èðýýä ë õóäëàà ¿íýí þì ÿðèàä ë ìºí㺠ãóéãààä ë ñóóäàã õ¿í áèé òýð õ¿íèé ÿðüñíààð áîë Ẻ áîë÷èõîîä òàðãàëààä áàéâàë æèíõýíý Ẻ ãýíý õàõàõàõ . Íýðèéã íü áè áè÷ìýýðã¿é áàéíà ë äàà òýð õ¿í íü òàðõèà áèø áèåý ë õºãæ¿¿ëäýã õ¿í . Ýíý õ¿ì¿¿ñèéí òóõàé ÿðèõ ãýñýí ÷èíü óóð õ¿ðýýä íýýõ èõ þì ÿðèìààðã¿é ñàíàãä÷èõëàà.
Áóóðëóóäûã ìààíü ÿìàð èõýýð îðîëäîæ áàéñàí áèëýý. Ãóóëèí òîëü ç¿ëãýæ áóóðëóóäûã ìèíü õîðüæ áàéñàí õ¿ì¿¿ñòýé àäèëõàí õ¿ì¿¿ñ îëîí áèé ø¿¿ õ¿ì¿¿ñýý ÿìàð õ¿í äýýð î÷èõîîî ñàéí ìýäýæ áàéãààðàé äàà. Ǻâ áóðóóã íü òàíèæ áàéãààðàé .. Þóã ÷èíü ÷ ÿàæ ìýäíý ø¿¿. Ýíý 2 õ¿íèé áàñ íýã ÿðèàí íü

9-í ºðë㺺ñ 3-í óëàà÷àà îëîõã¿é ÿâàà ÷àì äýýð áè áóóëãàæ ºãæ áîëãî ø¿¿ ÷ ãýõ øèã õýí äóðòàé äýýð íü àëèéã íü ÷ áóóëãàëàã õ¿ì¿¿ñ ìèíü áèòãèé òýãýý ÷ ýý õîðâîîä ÷èíü óäàì óãñàà Òýíãýð ýöýã ãýæ áèé ø¿¿ äýý .  Óëàà÷ áîëîõ ãýæ áàéãààä ýýæ ààâ 2-ûíõîî á¿õèéë ìºí㺠òºãºðºãèéã àëäàõ ãýæ áàéãààã áè ìýäýýä ýíý õ¿ì¿¿ñýýñ çàéãàà áàðüæ èõýëñýí þì. Ýýæ ààâ 2-ûí ìºíãºíä íü áîëæ õàæóóíààñ íü ñàëæ ÷àääàãã¿é õ¿ì¿¿ñ äýý….                                                     ªâãºä ìààíü èõ ç¿äýðñýí áàéõ äàà

Дархан явсан түүх

Өглөө эрт очисон хүнд шагналтай гэж нэгэн пост байхыг олж хараад би эрт амрллаа. Өглөө ээж аав 2тойгоо ажилд явхад нь зэргцэн босоод замдаа идэх хоол хөнгөн зууш зэргийг бэлдэв.
 Манай цонхон дээр нэг том шувуу ирчихээд л "хурдан яваа ч хурдан гараа ч" гэж гуаглах шиг болов. Би  хийн юм сонссон юм болов уу гэж нэг бодлоо. ЗаЗа гээд л хурдхан гэрээсээ гарлаа. Дарханд огт очиж байгаагүй юм чинь хэмээж хурдан очиж үзэхийг тэсэн ядаж таксинд сууж яваж байхдаа бодож байллаа.

           Замд гарах газарт ирлээ

  Надаас өөр хүн ирсэн юм болов уу хэмээж энэ тэрүүгээр явж хайллаа нэг ч хүн алгаа. Поох хүн зорьвол болдог юм байг ш дээ гэж бодов. Манай өргөөний ах эгч нар болон шинэ хүмүүс цуглцгаалаа. Удалгүй бидний явах автобус ирлээ.Бүгд настай хүмүүсээ хүндэлж залуус нь шалаг дээр суух нь холгүй явцгаалаа.
 
  Өмнө нь Дархан явж үзээгүй болохоор замдаа хором ч зүүрмэглэх завгүй байгалийн сайханг үзэж үүлэн дээо гарсан өвөгдийн царайг харан баяссан өвгдийг хараж байлаа. Олон эгч нартайгаа сайхан үүл шинжин байж явлаа. Гэнэт үүлэн дээр дөнглүүлсэн нэгэн буурал байв. Хэний буурал гэдэг тухай бодолд орлоо.Нэг иймэрхүү харагдсан билээ.
Дарханд очиж нэгэн сайхан ой модон дунд явлаа. Гэнэт моднуудад надаг уясан байхыг харлаа.Өрөвдөлтэй байлаа сэтгэл минь овдож тэр даруй даа нулимсаа унагалаа. Амьдарж амьсгалж яваж байгаа модонд амьсгалийг нь хорьж байлаа. Цааш явах тоолонд нөгөө модод бодогдоод явсаар байгаад очих ёстой газартаа хүрлээ. Тэнд очиход Гэрэлт сайхан өргөөндөө хэд хэд харж байсан сайхан эгч нар маань угтан авлаа тэнд хэд хэдэн гэрүүд байлаа. Манайхан ачаагаа буулгаж байх хооронд дээдэс болон Галт удган тэгээд бусад улаачид байлаа. Тэр дунд би ч  бас байлаа. Уг нь дээдэс ийнхүү айлдсан юм л даа: 
-Улаачдыг орж хаана ямар муу зүйл байгааг мэдэр гэлээ. Улаач болсон ах эгч нар маань орж энд тийм байна тэнд тийм байн гэлээ . Дараа нь Галт удган орж хэмжилт хийнэ бүгд харж байлаа. Түүний дараа дээдэс гэрт орж засал хийлээ. Хэмжилт хийхэд бүх юм сайхан болсон байлаа. Дараагийн гэрт ороход улаач ах эгч нарынхаа дунд хавчуулагдаж ороод өөрт мэдрэгдсэн энд тийм зүйл байна тэнд тийм зүйл байн гэж хэлээд тавьчихлаа даа дараад нь хэмжилт хийхэд миний хэлсэн бүхэнтэй таарж байлаа. Хэд хэдэн гэрт орж хэлсэн бүхэн маань таарж байлаа. Тэр бүхний хариуд дээдсээсээ магтаалын үг сонсоод сүүлийн гэрлүү түрүүлэн орлоо тэгхэд хоолой маань шүүд л боож үг хэлж чадахгүй болхоо шахлаа дээдэст очиж хэл дуулгахад дээдэс юуг харав гэв тэгхэд нэг нэгнийгээ хоолойг нь шахаж байгаа 2 эргтэй согтуу байгаа мэт богдлоо. Дээдэс орж засал хийхэд хоолой шууд базаж байна хэмээн хэлсээр гарж ирлээ гэр дотроос .Хэсэг хугацааны дараа гэртээ орж Шовгор андтайгаа цүг юм хумаа товхнүүл  чихээд сайхан сууж байсан чинь бүх хүмүүсийг цуглар гэж байлаа. Очиход оройн бөөлөөн болоход бэлд гэлээ. Улаач болсон ах эгч нар маань бүгд хуяглаж байллаа. Тэр хооронд ийш тийш явж цагыг нөхцөөлөө. 
Галын бөөлөөн боллоо.
  Бүхийл ах эгч маант бөөлөөд буурал дээдсүүд буусан байлаа. Дээдэс намайг миний зүүн гар талд суугаарай гэлээ . Би чинь боломж олдсон дээр Хаан дээдстэй сайхан золгон их зүйлийг асуухыг хүслээ. Хаан дээдэс буухад  олон өвгөд ирж мэхийн ёсоллоо Хаан дээдэстэй уулзах ч боломж олдсонгүйгээр бараг үүр гэж галын бөөлөө дууссан байхаа бяцхан би чинь эрт унтлаа гээд таг унтаж байтал гэнэт нэг хүн дуудав юу болов оо гэхэд доорос чинь юм авах гэсэн юмаа гэхэд нойрмог би халит харахад хойд орон дээр хүн унтаж байх шиг боллоо .
  Өглөө сэрээд хойно орон дээр хэн унтаж байн гээд харахад хэн ч алга байлаа. Тэгээд нүд маань өвдөөд сайн харж чадахгүй байлаа. Дээдэст очих хэлэхэд хаан дээдэс буун нүдийг маань засаж өглөө. Засал дуусаад нүд маань зүв зүгэээр болсон байлаа. Ийнгээд бодоход буурлууд агуу юм ааа.
Add caption

Sunday 20 January 2013

Амар амгалан байн уу та?

Амар амгалан байн уу та?
Бяцхан миний бичих зүйлс бүгд үнэн бөлгөө.Худал солиотой хэмээн бодон уу үнэн хэмээн бодон уу энэ бүхэн таны хэрэг шүү дээ . Мэдсэн зүйлсээ хуваан байж . Мэдлэг оюун даа 1 ийг хийн байж 2 ийг сурнаа .
Эзэн дээдсийнхээ нэгэн цэрэг нь билээ би
Ээж аавын нэгэн үр нь билээ би
Дээдэс буурдуудынхаа нэгэн улаач нь билээ би
Өргөө гэрийнхээ нэгэн отгон үр нь билээ би
Өөрийн түүхээ мутарлах гэж
Өрөөл бусдадаа тулах хэмээж
Балчир би толгой сүүл холбон сууна
Тоонтой гэртээ торинон байсан
Балчир насаа умартсан
Эрийн цээнд хүрсэн
Эрдмийн үйлэндээ шогшин байгаа үр билээ би
Овог отгоо залгах улаач билээ би
Цэцэн цэлмэг биш билээ би
Олон сайхан үйлсээ хийх билээ би
Тоолж үзвэл бие минь намхаан
Тоолж үзвэл нас минь залуухаан
Түүх минь нимгэн билээ
Туулсан амьдрал минь богинхон билээ
Эхийн хайраар эрхлэн хүн болсоон би
Эцгийн үгсээр хүн болсоон би

Туулах амьдрал урт байн даа